Jeu de boules ofwel petanque

pétanque

Jeu de boules lijkt een saai spel, maar het kan spannend zijn en vergt meer vaardigheid dan je denkt. Er wordt dan ook steeds meer jeu de boules gespeeld, ook in Daumazan-sur-Arize.

Op woensdagmiddag, in voor- en naseizoen komen vóór het Château velen samen voor een gezellig potje pétanque.

Ook al zijn er wel eens mensen die voor het eerst de ballen gooien, het spel wordt op park Cazalères zeer serieus gespeeld. Men discusieert over wie er dichterbij ligt en nauwkeurige metingen moeten vaak uitkomst brengen. Er is een telling die tot dertien gaat. Als de tegenpartij geen enkel punt scoort eindigt de partij dus met de teleurstellende uitslag   13 - 0

En dan onbreekt er plotseling iets en wat (of misschien wel wie) er ontbreekt is:  Fanny

Wat of wie is Fanny? Fanny Dubriand, zij woonde in Lyon. Zij was een onverzorgde, zelfs een beetje vieze vrouw, naar men zegt. Zoals veel vrouwen in oude tijden droeg zij een lange rok/jurk, waaronder veel vrouwen in die tijd verder niets aan hadden (net als Schotse mannen).

In steden als Lyon en Marseille werd destijds op grote schaal jeu de boules gespeeld. Op alle tijden van de dag, in alle wijken van de stad, werd op wat afgelegen plaatsen door mannen en waarschijnlijk een enkele keer ook wel door een vrouw, het spel met de ballen gespeeld. Meestal werd in twee partijen gespeeld en zoals bekend mag zijn, had de partij die het eerst een puntentotaal boven twaalf behaalde gewonnen. De grootste schande voor de tegenpartij is, wanneer deze geen enkele punt behaalt (13 tegen nul).

Fanny was destijds  te vinden in Croix-Rousse, een achtergebleven wijk van Lyon.

Wanneer men daar een partij jeu de boules had afgesloten met 13-0, moest de verliezende partij het ritueel ondergaan.

Onze Fanny tilde haar rok op, boog voorover en liet zich door de verliezer op de bolle billen kussen. Of dat een beloning of troost zou moeten zijn is nog maar zeer de vraag. Een vraag die onbeantwoord blijft. Gezien het type vrouw zou het ook een straf geweest kunnen zijn.

Dit ritueel voor de schandelijke wijze van verliezen is een eigen leven gaan leiden. Men maakte tekeningen, schilderijen en beeldjes van Fanny. Later werden zelfs pin-up-achtige tekeningen vervaardigd (een beetje te pikant?). Ook de fotografie, die toen nog een beetje in de kinderschoenen stond, produceerde foto’s van blote vrouwen op de rug gezien, met daarboven gedrukt, de tekst:   “Fanny 13 à 0”

In alle cafés en kroegen waren zulke afbeeldingen te vinden. De afbeeldingen werden wel met een gordijntje of luikje verborgen en onthuld op het moment suprême. Degene die met 13-0 verloren had, moest destijds dan ook die afbeelding van Fanny op de billen kussen. Om dat nog vernederender te doen zijn, werd vaak eerst een bel geluid, opdat iedereen het maar zou weten. De afbeelding, werd dan op straat geplaatst, waardoor de verliezer er ook nog voor op de knieën moest.

Ook meneer pastoor speelde nog wel eens een partijtje mee en wat was er niet confronterender dan wanneer meneer pastoor met 13-0 verloor!

Dit pikante ritueel heeft zich over de rest van Frankrijk verspreid, maar natuurlijk nooit zo levensecht als destijds in Lyon.

Veel van de afbeeldingen van Fanny zijn uit de kroegen verdwenen en in handen van souvenir jagers terecht gekomen, maar toch......